Blog

Om zelf met het slapen van je kind aan de slag te kunnen gaan, vind ik het belangrijk dat je een beetje weet hoe het proces van slapen eigenlijk werkt. Door een kijkje te geven in de 'slaaphuishouding', begrijp je mogelijk beter dat er ideale momenten zijn om in slaap te vallen en minder ideale momenten. Dat zit namelijk zo:

Je kan slapen door een samenwerking tussen twee verschillende systemen: het homeostatisch systeem en een circadiaans systeem.

Homeostatisch systeem (oftewel slaapdrang)

Wanneer een baby net is geboren werkt het lichaam alleen nog maar op dit homeostatische proces (proces S). Dit wordt ook wel slaapdrang of slaapdruk genoemd. Dit houdt in dat de drang om te slapen steeds groter wordt naarmate je langer wakker bent. Echter kunnen we niet op elk moment van de dag slapen om deze druk te verminderen. Dit komt doordat er nog een ander systeem speelt, namelijk het circadiaans systeem, de grote biologische klok in ons lichaam.

Circadiaans systeem (biologische klok)

Dit is een klok van ongeveer (circa) 24 uur, welke echt nog ‘ingesteld’ moet worden en pas langzaamaan om de hoek komt kijken vanaf het moment dat een baby 6 weken oud is. Deze klok beweegt zich in golven (meer en minder alert) en wordt bepaald door bijvoorbeeld daglicht, temperatuur en tijdsindicatoren zoals beweging, voeding en sociale interactie.

Slaapwindow (wakkertijd)

Wanneer het circadiaans systeem (proces C in de figuur hierboven) het laagst is en de slaapdrang (proces S) het hoogst is, zal je kind het gemakkelijkst in slaap vallen en heb je de sweet spot te pakken: de slaapwindow. Dit ideale moment is leeftijdsafhankelijk en geeft dus aan hoe lang je kind wakker kan zijn (wakkertijd) en wanneer de hormonen het meest gunstig zijn om in slaap te vallen. Ben je te vroeg, dan is de slaapdrang niet hoog genoeg en is het lastig om in slaap te vallen. Ben je te laat, dan gaat de alertheid alweer omhoog en wordt de opgebouwde slaapdrang alsnog onderdrukt.  

Wakkertijden per leeftijd

Naarmate een kind ouder wordt, kan het logischerwijs langer wakker zijn. Dit maakt dat er globaal gezien geschikte wakkertijden zijn per leeftijd. Deze wakkertijden zijn dan ook een richtlijn voor mij om op terug te vallen bij het maken van een slaapplan. Maar hoe strikt deze moeten worden nageleefd is zéér afhankelijk van je kind en je persoonlijke situatie. Het blijft namelijk altijd belangrijk om goed te kijken naar de slaapsignalen van je kind. Maar om het nog wat moeilijker te maken, zijn de slaapsignalen van een oververmoeid kind helaas niet altijd betrouwbaar. Wakkertijden zijn dan een fijne basis op terug te kunnen vallen. En dat is precies hoe ik de wakkertijden zie en gebruik: ze geven richting aan het moment van slapen, maar tegelijkertijd blijf je oog hebben voor de behoeften van je kind.